AKSARAYLI TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ

Bu terimler ve deyimler genellikle; çocukluğumda Aksaray’da duyduğum ve bizzat kullandığım terimlerdir. Adana yöresiyle ortak özellikler taşıyan bu sözcükleri büyüklerimiz halen kullanırlar. Peşkir /Havlu Adamı kinkdirme/ Adamı kızdırma Dölek dur/Doğru dur              Bibi /Hala    Döşşek /Yatak Piron /Çatal Sırkıt/ Sızdır                Gayma /Para     Carı/ Çabuk Tomofil……Araba    Zembelek…..Kapıkolu Panga…Banka                 Çerletmek…  Üzmek Cakırdamak..Gevezelik    Acer………Yeni Çemkirmek..Bağırmak     Zınarmak…Caymak Palayış…….Kevgir            Ayakyolu…Tuvalet Başefendi….Müdür           Guşane…….Tencere Aşene………Mutfak           Vızıldak……..Topaç Urba………..Elbise             İşlik………..Gömlek  Mapus…..Mahkum           Cara…Sigara Cızırdamak…Ağlamak.. Seme………Salak               Olçum…..Şimarık Cücük..Civciv                     Palli….Köpek yavrusu  Çatal…….Küp                    Bocut..Testi Helke……Kova                    Hereni….Kazan  Çimmek..Yüzmek                Çödürmek..İşemek  Cıvdırmak..Çıldırmak          Herif…..Koca Kupa……Bardak                    Hedaye……..Hediye Ceyran..Elektrik                     Velesbit…Bisiklet Yarenlik……Sohbet               Kingirdemek..Gülmek Çömçe…..Kepçe Çıdırgı….İnce odun parçaları. Sıracalı…Hastalıklı                    Gidişmek…Kaşınmak Sekte……Tabure                   Gada……Dert Entari…….Elbise                   Sokranma..İsteksizlik Parpılama…Azarlama          Ellam……Herhalde Sıracalı..İşe yaramaz           Sıdalanma….Nazlanma Tırkınlı…..Hastalıklı             Mefta…...Cenaze Dıkmak…Sokmak                 Günaşık…. .Ayçekirdeği Zahra…Buğday                     Kelem….Kavun Hamam damı…Banyo           Hela..Tuvalet Hacıbaba..Leylek                  Kısmır…Cimri Asbap…Giysi                         Bıldır…Geçen yıl Boydak….Yalnız                    Carı…Çabuk Dulda….Kuytu yer                 Ellam…Herhalde Fişgene..Salyangoz               İşlik…Gömlek Kerme..Tezek                        Kırı..Eşek yavrusu Lavgar…Boşa konuşan          Mat…..Salça Mısırga…Hindi                        Müzevirci..Laf taşıyan Ödlek..Korkak                         Şaplak…Tokat Şalak..Olmamış kavun            Yağlık…Mendil Yamtirik…...Eğri büğrü           Zobu …..İri yarı adam Gidişmek…Kaşınmak              Şifemek…Gaz vermek Habi sös lan/Ha bir sus lan Sıdalanmak/ Tasalanmayla karışık nazlanmak     Bazı deyimler ise şöyle: Allı evlenmiş,Güllü gelin olmuş…… (İş işten geçmiş).. İşe dıkmak……İşe sokmak    Yanı Karadan gelesi/ Çıban çıkası Eşşek gitti sıpa geldi……… (Haybeye gitti geldi) Gadasını aldığım……………….(Derdini aldığım) At yıkılır adam ölür…………….(Başa gelen çekilir) Daşmış Davutoğlu musun?………(Davut oğulları kadar zengin misin?) Türkü çığırmak Öllüğün körü Demez komaz ol. Carı  gel Yağmazsan da gürle Eşşek  kadar  adam Kafa kafa değil, Hacı Osman’ın otluğu. Ocağı  yanasıca. Yanıkaradan gelesi. Gözlerin berelsin. Erişmeyesice Adı kara yerden gelesice. Ağır otur batman kalk. Beşlik simit gibi kırışma.     Not: Bu yazımda katkılarını gördüğüm Sayın; Saliha ve Muazzez Toprak hanımefendilere çok teşekkür ederim.